THẾ NÀO LÀ BỆNH BẠI NÃO

I/ Bại não là gì?

 Bại não là một kiếm khuyến về phát triển thần kinh gây ra do khiếm khuyết hoặc tổn thương không tiến triển của một hoặc nhiều vùng của não bộ chưa trưởng thành . Khiếm khuyết hoặc tổn thương có thể xảy ra trước sanh, trong khi sanh hoặc sau khi sanh, gây ra những rối loạn về vận động và cảm giác làm ảnh hưởng đến tư thế và vận động của trẻ. Tùy theo vị trí và tổn thương mà có những khiếm khuyết đi kèm về nhìn, nghe , nhận thức…

II/ Nguyên nhân gây chứng bại não được chia thành 3 loại:

• Nguyên nhân bại não trong quá trình mang thai chiếm 60% ~ 65%
• Nguyên nhân trước khi sinh chiếm 30% ~ 40%
• Nguyên nhân sau khi sinh chiếm 12%

1. Nguyên nhân trước sinh

• Chứng bại não ở trẻ thường xuất hiện khi phụ nữ bị nhiễm trùng thai kì như rubella (sởi Đức), cytomegalovirus và toxoplasmosis có thể gây tổn thương não của bào thai và gây bại não sau này.
• Có thể chẩn đoán trước sinh nhưng cũng rất khó khăn;

2. Nguyên nhân trong khi sinh

• Sinh non có nguy cơ rất cao bị xuất huyết não gây tổn thương các tổ chức đang phát triển của não hoặc gây nên chứng nhuyễn hóa chất trắng quanh não thất. Theo thống kê có tới 50% trẻ bại não có nguyên nhân từ sinh non
• Sanh ngạt: chứng ngạt nặng vẫn là một nguyên nhân quan trọng gây ra bại não ngay cả những trẻ sinh đủ tháng và có thể xảy ra tai biến lúc sanh như thắt dây rốn,dây rốn quấn cổ , sa dây rốn. Sự xuất hiện trước sanh có thể liên quan với chứng ngạt nặng. sanh đa thai có thể liên quan đến sự chậm trễ và làm ngạt đứa thứ 2, thứ 3, đặc biệt với tình trạng sanh ngôi xấu.
• Đỡ đẻ với kẹp:Đặc biệt kẹp cao với xoay đầu trong tử cung

3. Nguyên nhân sau khi sinh

• Bao gồm nhiễm trùng, chấn thương bên ngoài, trúng độc, xuất huyết nội sọ và ngạt nặng. Trẻ mới sinh bị co giật, trẻ có cân nặng dưới 2500g cần phải được chăm sóc đặc biệt, trẻ ở trạng thái bị ức chế là những nhân tố gây nên bại não.
• Hội chứng suy hô hấp ở trẻ sơ sinh, viêm phổi hít, viêm màng não, mất nước, tụ máu nội sọ, nhiễm trùng máu dẫn đến tình trạng bị sốc, xẹp phổi khiến cho não thiếu oxy, bilirubin trong huyết thanh cao hơn 16mg/dl có mối liên quan mật thiết đến bại não, đặc biệt là trẻ trong giai đoạn mới sinh mà sử dụng kháng sinh toàn thân thì tỷ lệ mắc bại não tương đối cao.

III/ Dấu hiệu nhận biết trẻ bại não

1. Rối loạn vận động

Khi vận động thì chân tay di chuyển không nhịp nhàng, đa phần di chuyển lệch hai bên. Đi tiểu thì không thể dạng hai chân ra được. Trẻ 3 tháng vẫn chưa biết ngẩng đầu, 6 tháng chưa biết lật, 8 tháng vẫn chưa ngồi vững. Cơ thể mềm oặt và vận động tự phát rất ít.

2. Rối loạn sinh lý

Khả năng nuốt không tốt, thời gian ngủ quá dài hoặc không ngủ, cơ thể cứng đờ, vòng đầu bất thường, sau khi sinh không bú được, bú không có lực, sau khi bú thì người mệt lả, thường xuyên xuất hiện tình trạng ho sặc sụa, trớ sữa, khả năng ngậm và mở miệng không tốt, cân nặng tăng không đáng kể.

3. Rối loạn ngôn ngữ

Có đến 60% – 95% người mắc bại não bị rối loạn ngôn ngữ. Thường gặp khó khăn trong việc biểu đạt hoặc chọn từ ngữ, phát âm không chuẩn, nói lắp, nặng hơn là chứng mất ngôn ngữ. Tình trạng này thường gặp nhiều ở trẻ bại não thể múa vờn.

4. Rối loạn trí tuệ

Thống kê tại Việt Nam cho thấy, chỉ có khoảng 25% người bại não ở mức độ nặng có trí thông minh và nhận thức bình thường. Bại não ở mức độ nhẹ và vừa có khoảng khoảng 50%.

Rối loạn trí tuệ là một trong những triệu chứng dễ nhận biết của bại não. Vấn đề này có thể cải thiện qua trị liệu hành vi, giáo dục hòa nhập.

5. Rối loạn thị giác

Khoảng hơn một nửa số bệnh nhi sẽ bị rối loạn thị giác một bên, tình trạng thường gặp nhất đó là mắt bị lác trong và mắt bị tật về khúc xạ như cận thị, nhược thị…một số ít có tình trạng rung giật nhãn cầu, cũng có trường hợp bị mù hoàn toàn. Bệnh nhi bị liệt nửa người cũng có thể bị mù bên bị liệt. Khiếm khuyết thị giác có thể ảnh hưởng đến khả năng phối hợp của mắt, tay.

6. Rối loạn tinh thần

Mắt thường không nhìn vào bố mẹ, hay bị co giật. Không cười, dễ giật mình, dễ bị co rúm người lại, thường xuyên la hét hoặc cáu kỉnh khó chịu

7. Rối loạn thính giác

Khả năng nghe của một số bệnh nhi giảm dần cho đến bị điếc hoàn toàn. Với một số bệnh nhi mới sinh mắc chứng tăng bilirubin máu, gây ra tình trạng bệnh nhi bị loạn động tay chân là trường hợp thường gặp nhất. Đa phần bị mất khả năng nghe với những âm tần cao, cần phải đo điện thính giác thân não mới có thể nhận thấy

IV/ Tầm quan trọng của Vật Lý Trị Liệu đối với trẻ Bại não:

• Giảm trương lực cơ, tăng cường cơ lực ở một số nhóm cơ chính
• Phá vỡ, ức chế các phản xạ nguyên thủy (duỗi chéo, nâng đỡ hữu hiệu,…)
• Tạo thuận các vận động chức năng và kích thích sự phát triển vận động thô theo các mốc: lẫy, ngồi, bò, quỳ, đứng, đi
• Tăng cường khả năng độc lập trong hoạt động sinh hoạt hàng ngày như ăn uống, đánh răng, rửa mặt, tắm, đi vệ sinh, mặc quần áo,…
• Kích thích giao tiếp sớm và phát triển ngôn ngữ, tư duy

Trẻ Bại não cần được can thiệp Vật Lý Trị Liệu càng sớm càng tốt để trẻ có cơ hội được hòa nhập cộng đồng, tự chủ cuộc sống cao nhất có thể.

Tài liệu tham khảo:

• Cerebral Palsy: Hope Through Research
• Research on Cerebral Palsy | Disability

Liên hệ chúng tôi để đặt lịch khám và tư vấn:
-------------------------------------------

Phòng khám Vật lý trị liệu LAM THẢO – Long An
Dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà.

Địa chỉ: Số 170 đường Huỳnh Việt Thanh, phường Long An, tỉnh Tây Ninh

Zalo/Hotline: 081 747 1848

Giờ mở cửa: Thứ 2 đến thứ 7: 8h00 - 19h00 (không nghỉ trưa)

Hướng dẫn đường đi: